سازگارگرایی پلی بین جبرگرایی و اختیار

نویسندگان

  • زهرا خزاعی دانشیار دانشگاه قم
  • فاطمه تمدن کارشناس ارشد فلسفه اخلاق دانشگاه قم
چکیده مقاله:

بدون شک عنصری که می‌تواند مجوز تحسین و نکوهش اعمال پسندیده و زشت و ناروای انسان باشد اختیار است. اما این‌که اختیار چیست و چگونه انسان می‌تواند در جهانی که بر آن جبر علّی حاکم است از آن برخوردار باشد، مسأله‌ای است که بیش‌تر فیلسوفان اخلاق غرب از آن غافل نبوده‌اند. در این میان، برخی جمع این دو را محال دانسته و یکی را به نفع دیگری انکار و دیدگاهی به نام ناسازگارگرایی را پایه‌ریزی کرده‌اند و در مقابل، از عصر مدرن به بعد، اکثر فیلسوفان به منظور احیای مسؤولیت اخلاقی، با پذیرش اختیار از سویی و رد جبرگرایی و اعتقاد به صدفه و اتفاقی بودن امور از سوی دیگر، سعی در جمع این دو نموده، به‌طور بسیار گسترده، دیدگاهی به نام سازگارگرایی را بنا نهادند. در این مقاله، دیدگاه سازگارگرایی از عصر مدرن به بعد بررسی می‌شود. در نهایت، مشخص می‌شود به رغم صحّت سازگارگرایی، سازگارگرایان در ارائه‌ی تبیین دقیقی از آن ناکام مانده و نتوانسته‌اند اختیار و مسؤولیت انسان یا سزاواری او برای تحسین و تقبیح در قبال اعمالش را برای همگان، به‌ویژه ناسازگارگرایان، معقول و موجه نشان دهند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

دیدگاه جان مارتین فیشر درباره اختیار لازم در مسئولیت اخلاقی

چکیده اختیار به‌عنوان محوری‌ترین ویژگی انسان، در جهان غرب از سویی اساسی‌ترین شرط مسئولیت اخلاقی دانسته شده‌است و از‌سوی‌دیگر، با فرض جبری‌بودن جهان، در تعارض با جبرگرایی قرار می‌گیرد. گروهی از فیلسوفان اخلاق، با باور به وجود تعارض، حکم به ناسازگاری این دو داده‌اند و گروهی دیگر برای دفع یا رفع این تعارض، به شیوه‌های مختلفی سعی در سازگاری جبرگرایی و اختیار نموده و تقریرهای گوناگونی از سازگارگرا...

متن کامل

جبرگرایی فناورانه

 هدف: نظریه­ها و دیدگاه­ها درمورد تکنولوژی/فناوری و رواج روز افزون آن بررسی و دیدگاه­های اندیشمندان در مورد ابعاد مثبت، منفی، و فرا­مدرنیستی آن نقد می­شود و به سؤال­های مقدر  پاسخ داده شده است. روش/رویکرد پژوهش: مرور متون مرتبط یافته­ها: سه گروه اصلی شناسائی شدند: گروه اول با دید مثبت، رواج فناوری را علت­العلل پیشرفت­های اقتصادی، فرهنگی،  و اجتماعی می­دانند و ایجاد اقتصاد مبتنی بر دانش را در تح...

متن کامل

پلی بین خط وهنر

این مقاله نگاهی به تأثیر خط بر روی سبکهای سفالینه های منقوش در منطقه خاورمیانه باستان خواهد داشت. در این مقاله نگارنده به تجزیه و تحلیل ترکیبات نقوش هندسی و حیوانی شاخص سفالهای دوره شوش I وعبید خواهد پرداخت. این نقوش مربوط به دوره قبل از پیدایش خط می باشد (اواخر هزاره چهارم قبل از میلاد). بخش دوم این مقاله به شرح و توصیف صحنه هایی از ظروف قرمز رنگ اوایل سلسله های قدیم ایلام و بین النهرین که تار...

متن کامل

جبرگرایی فناورانه

هدف: نظریه­ها و دیدگاه­ها درمورد تکنولوژی/فناوری و رواج روز افزون آن بررسی و دیدگاه­های اندیشمندان در مورد ابعاد مثبت، منفی، و فرا­مدرنیستی آن نقد می­شود و به سؤال­های مقدر  پاسخ داده شده است. روش/رویکرد پژوهش: مرور متون مرتبط یافته­ها: سه گروه اصلی شناسائی شدند: گروه اول با دید مثبت، رواج فناوری را علت­العلل پیشرفت­های اقتصادی، فرهنگی،  و اجتماعی می­دانند و ایجاد اقتصاد مبتنی بر دانش را در تحو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 13  شماره 46

صفحات  21- 46

تاریخ انتشار 2013-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023